پوهنحی انجنیری ساختمانی
مقدمه
در جوامع مختلف، انجنیری ساختمانی به عنوان یکی از رشته‌های حیاتی و اساسی در صنعت ساخت و ساز و توسعه زیرساخت‌ها مطرح است. پس از سال‌ها جنگ و ویرانی، افغانستان به فضل خداوند متعال به مرحله‌ای رسیده است که نیازمندی‌های بسیاری در زمینه ساخت و ساز، توسعه زیرساخت‌ها و طراحی شهری دارد. بنابراین، نقش انجنیری ساختمانی به عنوان یک رشته علمی در افغانستان بسیار حیاتی و مهم است.
انجنیری ساختمانی به دانش و مهارت‌هایی مجهز می‌کند که فارغ‌التحصیلان این رشته قادر خواهند بود تا در حوزه‌های مختلف ساختمانی فعالیت کنند. از جمله وظایف این رشته علمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. طراحی و اعمار زیرساخت‌ها: انجنیران ساختمان در زمینه طراحی و اعمار زیرساخت‌های حیاتی جامعه، مانند جاده‌ها، پل‌ها، تونل‌ها، میدان های هوائی ، بنادر، بند ها و تأسیسات آب و فاضلاب فعالیت می‌کنند. آنها با استفاده از دانش و تجربه خود، ساختمان های استوار و پایدار را طراحی و اعمار می‌کنند که برای جابجایی، ارتباطات، تأمین آب و انرژی و سایر نیازهای جامعه ضروری هستند.
2. مدیریت پروژه‌های ساختمانی: انجنیران ساختمان در مدیریت و نظارت بر پروژه‌های ساختمانی نقش مهمی دارند. آنها مسئولیت برنامه‌ریزی، کنترل هزینه‌ها، مدیریت منابع و نظارت بر پیشرفت پروژه را بر عهده می‌گیرند تا پروژه‌ها به‌طور موفقیت‌آمیز انجام شوند.
3. مدیریت منابع آب: آب یکی از منابع طبیعی اساسی است که برای بقای جامعه لازم است. انجنیران ساختمان نقش مهمی در مدیریت منابع آب ایفا می‌کنند. آنها با طراحی و اعمار بندها، تأسیسات آب و فاضلاب، سیستم‌های آبیاری و دیگر زیرساخت‌های آب، تأمین آب شرب، آبیاری و استفاده‌های دیگر را عملی می‌کنند.
4. مدیریت خطر و ایمنی: انجنیران ساختمان نقش مهمی در مدیریت خطر و ایمنی ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها دارند. آنها با تحلیل و ارزیابی خطرها مرتبط با ساختمان ها و زیرساخت‌ها، دیزاین مقاوم در برابر زلزله و سایر فعالیت‌های طبیعی، مدیریت ترافیک و ایمنی جاده‌ها و پل‌ها را بهبود می‌بخشند. همچنین، در مدیریت بحران‌های طبیعی مانند سیلاب، زلزله و طوفان نیز نقش مهمی دارند.
5. حفاظت محیط زیست: انجنیران ساختمان در دیزاین و اعمار ساختمان ها و زیرساخت‌ها به حفاظت محیط زیست توجه می‌کنند. آنها از روش‌ها و فناوری‌های سبز و پایدار در طراحی و ساخت استفاده می‌کنند تا تأثیرات منفی بر محیط زیست را کاهش دهند، مصرف انرژی را کاهش دهند و از منابع طبیعی با هوشمندی استفاده کنند.
6. توسعه پایدار: انجنیران ساختمان در توسعه پایدار جامعه نقش اساسی دارند. آنها در طرح و ساخت شهرها و مناطق شهری، اصول توسعه پایدار را رعایت می‌کنند. این شامل ایجاد فضاهای سبز، حمل و نقل عمومی، مدیریت زباله ها و بهره‌برداری اقتصادی از منابع است.
قابل ذکر است که فارغ‌التحصیلان رشته های انجنیری ساختمانی می‌توانند در طرح و دیزاین ساختمان ها از جمله ساختمان های فلزی، آهنکانکریتی و چوبی، محاسبات سیستم‌های ساختمان و ایمنی ساختمان نقش اساسی را داشته باشند. ضمناً آنها می توانند در مدیریت پروژه‌های ساختمانی مسئولیت برنامه‌ریزی، کنترل هزینه‌ها، مدیریت منابع و نظارت بر پیشرفت پروژه را بر عهده داشته باشند.
به طور خلاصه، انجنیری ساختمانی در افغانستان به عنوان یک رشته مهم در زمینه ساخت و ساز شناخته شده است. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در طراحی، نظارت، تحلیل، مدیریت و مشاوره فنی در پروژه‌های ساختمانی مشغول به کار شوند و نقش مهمی در توسعه بناها و زیرساخت‌های افغانستان ایفا کنند.
تاریخچه پوهنحی ساختمانی
پوهنحی انجنیری ساختمانی پوهنتون جوزجان درسال 1389هجری خورشیدی نظر به پالیسی و برنامه های انکشافی هیات رهبری پوهنتون جوزجان و منظوری مقام محترم وزارت تحصیلات عالی غرض انکشاف سکتور تحصیلات عالی و مسلکی و تربیه کادر های علمی و ملی در کشور به اساس حکم شماره 1982 مورخ 13/5/1388 مقام محترم وزارت تحصیلات عالی در چوکات پوهنتون جوزجان رسماً تاسیس گردیده و به فعالیت آغاز نمود.
اهداف اساسی نهاد های تحصیلی و تعلیمی که اساس و بنیاد سایر بخش های اجتماع را تشکیل میدهد از اهمیت ویژه برخوردار است. سهم گیری آگاهانه در زمینه تربیه کادر های ورزیده و مسلکی، بهبود کیفیت تدریس، ارتقای ظرفیت های علمی و مسلکی اعضای کادر های علمی و محصلان، تامین شرایط رشد و توسعه علوم انجنیری با کاربرد جدیدترین دستآوردها و روش های علمی و عملی محاصر به منظور رشد بنیه اقتصادی و اعتلای کشور در منطقه بوده که با در نظر داشت نگات عمده ذیل امکان پذیر است:
- تچزیه، تحلیل، انتقال دانش و مهارتها در بخش علوم انجنیری رشته های مربوط به پوهنحی.
- تامین نیاز اقتصادی جامعه و مارکیت کار با تربیه کادر های علمی و مسلکی.
- ارتقای توانمندی ها در جهت سهم گیری و اجرای تحقیقات علمی به منظور تقویه روند رشد و توسعه ساحات اقتصادی در کشور.
- بهبود و تقویه وضعیت شعبات و دیپارتمنت های موجوده با سهم گیری فعال استادان، کارمندان و محصلان.
- تهیه و ترتیب برنامه ها با در نظر داشت نیاز های مبرم جامعه غرض ایجاد رشته های تحصیلی و تقویه برنامه های رشته های موجود در پوهنحی .
- بهبود ارتقای سطح کیفیت و ارایه خدمات آموزشی در سطح پوهنحی.
- ایجاد شرایط و زمینه های مناسب برای محصلان جهت ادامه تحصیل در کانون علمی.
- تربیه کادر های مسلکی و ورزیده در رشته انجنیری مهندسی، ساختمان های صنعتی مدنی و ساختمان های هایدروتخنیکی و هنچنان تقدیم آنها در جامعه.
- ارتقای ظرفیت های کادری و تامین نیروی کار بشری و تحصیل کرده به سویه انجنیر لسانس.
- تجهیز و غنامند ساختن لابراتوار های موجوده و ایجاد لابراتوار های جدید مسلکی در پوهنحی.
- مرتبط ساختن پوهنحی به پوهنتون های کشور های پیشرفته خارجی.
- ایجاد دیپارتمنت جدید.
پوهنحی انجنیری ساختمانی دارای سه دیپارتمنت فارغده و دو دیپارتمنت غیر فارغده اند که قرار ذیل می باشد:
- دیپیارتمنت ساختمانهای صنعتی و مدنی
- دیپارتمنت ساختمانهای هایدرولیکی
- دیپارتمنت مهندسی
- دیپارتمنت هندسه ترسیمی و رسم تخنیک
- دیپارتمنت میخانیک
سیستم تحصیلی این پوهنحی بر اساس سیستم معیاری و بین المللی کریدت تنظیم گردیده و نظر به کریکولم منظور شده مقام محترم وزارت تحصیلات عالی دروس خود را تنظیم نموده است.
امور رهبری پوهنحی ساختمانی توسط رئیس پوهنحی و آمرین دیپارتمنت ها پیش برده می شود. دروس این پوهنحی توسط (19) تن از استادان رسمی اعم از ذکور و اناث به سویه ماستر و لیسانس با رتب علمی نامزد پوهنیارتا پوهاند تدریس می گردند.
جهت بلند بردن سویه تحصیلی اعضای کادر علمی این پوهنحی به تعداد (2) تن از استادان به منظور تعقیب برنامه دوکتورا به کشور ترکیه و روسیه و (2) تن از استادان در برنامه ماستری کشور ترکیه و یک تن داخل کشور معرفی و اعزام گردیده است.
دیدگاه
پوهنحی ساختمانی در ایجاد یک سیستم واحد ارایه خدمات تحصیلی با کیفیت در سطح پوهنحی که جوابگوی نیاز های اساسی در زمینه رشد و انکشاف جامعه باشد، متعد بوده با تحقق این آرمان به بهبود و رفاه عامه سهم ارزنده یی را ایفا خواهد نمود.
بناً هئیت رهبری و تمام منسوبین این پوهنحی به ارزش های ملی پا بند بوده و پیوسته می کوشند، تا با دانش پیشرفته علمی مجهز گریده، در حصه اجرای مدیریت های سالم بگونه ی تبارز نمایندکه تا باشد در سطح ملی و بین المللی حایز اعتبار و جایگاه برجسته گردند.
ماموریت
پوهنحی ساختمانی زمینه دسترسی تحصیلات عالی معیاری و با کیفیت را در رشته های موجود برای محصلان فراهم می سازد تا آنها از طریق کسب مهارت های لازم مسلکی و تخصصی با روحیه ملی و وطن دوستی مصدر خدمت به مردم و کشور شوند.